Stopnie niepełnosprawności – charakterystyka.
Procedura przyznawania orzeczeń o niepełnosprawności w Polsce
Orzeczenie o niepełnosprawności w Polsce jest dokumentem potwierdzającym stan zdrowia, który w istotny sposób wpływa na codzienne funkcjonowanie danej osoby. Procedura orzecznicza odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi i jest realizowana przez powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności w pierwszej instancji oraz wojewódzkie zespoły w przypadku odwołań.
Krok po kroku:
1. Złożenie wniosku
Osoba zainteresowana lub jej przedstawiciel prawny składa wniosek do odpowiedniego zespołu ds. orzekania. Wymagane dokumenty to:
– Wniosek o wydanie orzeczenia,
– Dokumentacja medyczna potwierdzająca stan zdrowia (zaświadczenia lekarskie, wyniki badań itp.),
– W przypadku dzieci – opinie specjalistów (np. psychologów, logopedów).
2. Badanie i ocena
Zespół orzekający (składający się z lekarzy i specjalistów) przeprowadza analizę stanu zdrowia oraz wpływu niepełnosprawności na funkcjonowanie osoby. Może być wymagane dodatkowe badanie lub konsultacja.
3. Decyzja i wydanie orzeczenia
Na podstawie zebranych informacji wydawane jest orzeczenie, w którym określony jest stopień niepełnosprawności: lekki, umiarkowany lub znaczny. W przypadku niezgody na decyzję można złożyć odwołanie do wojewódzkiego zespołu.
Stopnie niepełnosprawności – charakterystyka
1. Stopień lekki
– Dotyczy osób, które doświadczają niewielkich ograniczeń w funkcjonowaniu, ale wymagają pomocy w niektórych czynnościach.
– Przykładowe jednostki chorobowe: lekkie wady postawy, umiarkowane uszkodzenia wzroku lub słuchu, stany po urazach.
2. Stopień umiarkowany
– Osoby z tym stopniem mają znacznie obniżoną zdolność do pracy oraz codziennego funkcjonowania i wymagają wsparcia innych osób.
– Przykłady: przewlekłe choroby neurologiczne (np. padaczka, stwardnienie rozsiane), cukrzyca z powikłaniami, umiarkowane upośledzenie umysłowe.
3. Stopień znaczny
– Dotyczy osób z całkowitą niezdolnością do pracy i bardzo poważnymi ograniczeniami w samodzielnym funkcjonowaniu. Osoby te wymagają stałej opieki.
– Przykłady: porażenie czterokończynowe, zaawansowane choroby nowotworowe, głębokie upośledzenie umysłowe.
Typy niepełnosprawności i ich kody
Na orzeczeniu o niepełnosprawności znajdują się **kody symboli przyczyn niepełnosprawności**, które wskazują na rodzaj schorzenia lub dysfunkcji. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane symbole:
• 01-U – upośledzenie umysłowe,
• 02-P – choroby psychiczne,
• 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
• 04-O – choroby narządu wzroku,
• 05-R– upośledzenie narządu ruchu,
• 06-E – epilepsja (padaczka),
• 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,
• 08-T – choroby układu pokarmowego,
• 09-M – choroby układu moczowo-płciowego,
• 10-N – choroby neurologiczne,
• 11-I – inne choroby, w tym schorzenia endokrynologiczne, metaboliczne i układu immunologicznego,
• 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe (np. autyzm, zespół Aspergera).
Każdy z kodów może być przypisany niezależnie od stopnia niepełnosprawności i stanowi podstawę do określenia rodzaju wsparcia oraz ulg przysługujących danej osobie.
Ulgi i świadczenia przysługujące osobom z orzeczeniem
Stopień lekki:
– Możliwość ubiegania się o dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego (np. wózki inwalidzkie, protezy),
– Ulgi podatkowe – odliczenie wydatków na cele rehabilitacyjne w ramach ulgi rehabilitacyjnej,
– Korzystanie z miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnością (karta parkingowa w szczególnych przypadkach).
Stopień umiarkowany:
– Dodatkowe dni wolne od pracy dla opiekunów lub osób z niepełnosprawnością,
– Zasiłek pielęgnacyjny na pokrycie kosztów związanych z opieką i rehabilitacją,
– Dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych oraz szerszy dostęp do programów PFRON.
Stopień znaczny:
– Zasiłek opiekuńczy dla opiekunów osoby niepełnosprawnej,
– Darmowe leki w ramach programów NFZ,
– Korzystanie z pomocy asystentów osób niepełnosprawnych,
– Ulgi na komunikację publiczną (nawet 100%),
– Priorytet w dostępie do opieki zdrowotnej oraz finansowanie opieki długoterminowej.
– Brak karencji przy wystawianiu zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne.
Podsumowanie
System orzekania o niepełnosprawności w Polsce pozwala osobom z różnymi stopniami ograniczeń uzyskać odpowiednie wsparcie i ulgi. W zależności od stopnia niepełnosprawności, przysługują im różne świadczenia i ulgi, które mają na celu poprawę jakości życia oraz ułatwienie funkcjonowania. Kluczowe jest skorzystanie z procedur orzeczniczych i wsparcie ze strony instytucji takich jak PFRON czy lokalne jednostki ds. pomocy społecznej.
