Bezpieczne techniki przesuwania pacjenta w łóżku — instrukcja krok po kroku

Przesuwanie pacjenta w łóżku to jedno z najczęściej wykonywanych zadań w pracy opiekuna. Choć może wydawać się rutynowe, wymaga dużej uważności i znajomości odpowiednich technik. Nieprawidłowe wykonanie tego zadania może prowadzić do kontuzji zarówno u pacjenta, jak i u osoby pomagającej. Dlatego przygotowaliśmy praktyczny poradnik, który krok po kroku opisuje trzy skuteczne i bezpieczne metody zmiany pozycji pacjenta leżącego.

W artykule znajdziesz jasne instrukcje oraz wskazówki ergonomiczne, które pomogą chronić Twój kręgosłup, a jednocześnie zapewnią pacjentowi komfort i poczucie bezpieczeństwa. Niezależnie od tego, czy jesteś profesjonalnym opiekunem, czy opiekujesz się bliską osobą w domu — ta wiedza będzie dla Ciebie nieoceniona.

Technika 1: Przesuwanie pacjenta wzdłuż łóżka z pomocą dwóch osób

Pierwsza technika przeznaczona jest do sytuacji, gdy dostępnych jest dwóch opiekunów. Dzięki temu przesunięcie pacjenta odbywa się równomiernie i bez nadmiernego obciążania jednej osoby. To idealne rozwiązanie w przypadku pacjentów cięższych lub z ograniczoną mobilnością.

Krok po kroku:

Przygotowanie: Upewnij się, że łóżko jest ustawione na odpowiedniej wysokości — tak, aby opiekunowie nie musieli się pochylać. Usuń poduszki i zbędne przedmioty.

Ułożenie pacjenta: Zegnij kolana pacjenta i skrzyżuj jego ręce na klatce piersiowej.

Pozycja opiekunów: Stańcie po obu stronach łóżka w lekkim rozkroku. Zegnijcie kolana, trzymajcie plecy prosto.

Chwyt: Chwyćcie prześcieradło lub podkład znajdujący się pod pacjentem.

Ruch: Na wspólny sygnał przesuńcie pacjenta równomiernie w stronę wezgłowia łóżka, używając siły nóg, nie pleców.

Zalety tej techniki:

• Równomierne rozłożenie ciężaru.
• Minimalizowanie obciążenia dla jednego opiekuna.
• Większy komfort dla pacjenta.

Technika 2: Przesuwanie pacjenta samodzielnie przy użyciu ślizgacza lub prześcieradła

Czasami opiekun musi działać samodzielnie. W takiej sytuacji pomocne będą akcesoria jak mata ślizgowa (tzw. ślizgacz) lub dobrze dobrane prześcieradło, które zmniejszają tarcie i ułatwiają przesunięcie.

Krok po kroku:

Przygotowanie łóżka: Opuść zagłówek łóżka i ustaw wysokość łóżka na poziomie bioder opiekuna.

Ułożenie ślizgacza: Umieść ślizgacz pod pacjentem — najlepiej zwijając go w rulon i wsuwając na wysokości bioder i ramion.

Pozycja opiekuna: Stań bokiem do łóżka, jedną nogą lekko wysuniętą do przodu. Kolana lekko ugięte, plecy proste.

Ruch przesunięcia: Chwyć końce ślizgacza lub prześcieradła i przesuń pacjenta w górę łóżka ruchem całego ciała. Użyj siły nóg i bioder, nie kręgosłupa.

Korekta pozycji: Upewnij się, że głowa i plecy pacjenta są dobrze ułożone.

Dlaczego warto stosować ślizgacz?

• Redukuje tarcie między ciałem pacjenta a materacem.
• Ułatwia przesuwanie bez konieczności podnoszenia.
• Chroni kręgosłup opiekuna.

Technika 3: Przesunięcie pacjenta na bok z pozycji leżącej

Trzecia technika jest przydatna, gdy musimy obrócić pacjenta na bok — np. w celu pielęgnacji, zmiany pościeli lub zapobiegania odleżynom. Choć pozornie prosta, wymaga dokładnej sekwencji ruchów, aby uniknąć szarpania czy przeciążeń.

Krok po kroku:

Przygotowanie pacjenta: Skrzyżuj ręce pacjenta na klatce piersiowej, zegnij nogę znajdującą się dalej od opiekuna (aby ułatwić obrót).

Pozycja opiekuna: Stań bokiem do pacjenta, kolana ugięte, plecy wyprostowane.

Ruch obrotowy: Jedną ręką przytrzymaj bark pacjenta, drugą biodro. Obracaj ciało pacjenta w Twoim kierunku — powoli i płynnie.

Ułożenie pozycji bocznej: Upewnij się, że pacjent jest stabilnie ułożony na boku, z odpowiednim podparciem (np. poduszką między kolanami i pod plecami).

Kiedy stosować tę technikę?

• Podczas zmiany pozycji w celu uniknięcia odleżyn.
• Do codziennej pielęgnacji, np. mycia pleców.
• W przypadku konieczności ułatwienia oddychania lub trawienia.

Podsumowanie: bezpieczeństwo i komfort przede wszystkim

Prawidłowe przesuwanie pacjenta w łóżku to umiejętność, która wymaga wiedzy i praktyki. Dzięki opisanym powyżej trzem technikom możesz wykonywać swoje obowiązki bezpieczniej, efektywniej i z większym komfortem — zarówno dla siebie, jak i podopiecznego.

🔹 Pamiętaj, aby zawsze zachowywać ergonomiczną postawę: plecy proste, kolana ugięte, ruchy płynne.
🔹 Korzystaj z dostępnych akcesoriów (ślizgaczy, podkładów), które ułatwiają transfer.
🔹 W razie wątpliwości lub oporu pacjenta — nigdy nie stosuj siły. Bezpieczeństwo jest najważniejsze.

🎥 Zobacz, jak te techniki wyglądają w praktyce!
Na naszym kanale YouTube znajdziesz szczegółowy film instruktażowy pokazujący każdą z metod krok po kroku. To świetne uzupełnienie wiedzy teoretycznej — przekonaj się, jak łatwo możesz poprawić komfort pracy i zadbać o bezpieczeństwo pacjenta.